Aşil Tendon Rüptürü Nedir?
Aşil tendonu rüptürü (kopması), tendon kapasitesinden fazla gerildiğinde meydana gelen tam veya kısmi bir yırtılmadır. Şiddetle zıplama ya da dönme veya koşarken aniden hızlanma tendonu fazla gerebilir ve yırtılmaya neden olabilir. Tendonun yaralanması düşme veya sendeleme sonucunda da gerçekleşebilir.
Aşil tendonu kopmaları en çok “hafta sonu savaşçılarında” görülür – genellikle boş zamanlarında spor yapan orta yaşlı insanlar. Daha az yaygın olarak, hastalıklar veya steroidler veya bazı antibiyotikler gibi ilaçlar da tendonu zayıflatabilir ve yırtılmalara katkıda bulunabilir.
İşaretler & Belirtiler
Aşil tendonu yırtılan bir kişi aşağıdakilerden birini veya birkaçını yaşayabilir:
- Ayak bileği veya baldırın arkasında genellikle hafif bir ağrıya bürünen ani bir acı (bir tekme ya da bıçak darbesi hissine benzer)
- Bir çıt etme ya da şaklama hissi
- Topuk ve baldır arasında bacağın arkasında şişlik
- Yürümede (özellikle merdiven çıkarken ya da yokuş yukarı) ve ayak parmaklarında yükselmede zorluk
Bu belirtiler daha fazla hasarı önlemek için derhal tıbbi müdahale gerektirir. Hasta doktora görünene kadar RICE yöntemi kullanılmalıdır. Bu yöntem şunları içerir:
- Dinlenme. İncinen ayak ve ayak bileğinin üzerine basmayın, çünkü yürümek ağrıya veya daha fazla hasara neden olabilir.
- Buz. Şişliği ve ağrıyı azaltmak için ince bir havluya sarılı buz torbası uygulayın. Doğrudan cilde buz koymayın.
- Basınç uygulama (kompresyon). Şişmeyi önlemek için ayağı ve ayak bileğini elastik bir bandajla sarın.
- Yükseltme. Şişliği azaltmak için bacağınızı yüksekte tutun. Kalp seviyesinde ya da biraz üzerinde olmalıdır.
Teşhis
Bir Aşil tendonu rüptürünün teşhisinde, ayak ve ayak bileği cerrahı, yaralanmanın nasıl ve ne zaman gerçekleştiği ve hastanın daha önce tendona zarar verip vermediği veya benzer belirtiler yaşayıp yaşamadığı hakkında sorular soracaktır. Cerrah, tendonda bir yırtık olduğuna işaret eden bir kusuru hissetmeye çalışarak ayak ve ayak bileğini muayene eder. Hareket açıklığı ve kas kuvveti incelenir ve sağlam olan ayak ve ayak bileği ile karşılaştırılır. Aşil tendonu yırtılmışsa, hasta aşağıya itme konusunda daha zayıf bir kuvvete sahip olacaktır (gaz pedalında olduğu gibi) ve ayak parmaklarında yükselmekte zorlanacaktır.
Bir Aşil tendonu rüptürü (kopması) tanısı genellikle basittir ve bu tip bir muayene ile konulabilir. Bununla birlikte, bazı durumlarda, cerrah bir emar veya başka ileri görüntüleme testleri isteyebilir.
Tedavi
Aşil tendon rüptürü için tedavi seçenekleri cerrahi ve cerrahi olmayan yaklaşımları içerir. Ameliyat etme veya cerrahi dışı tedaviye devam edip etmeme kararı rüptürün ciddiyetine ve hastanın sağlık durumu ve aktivite seviyesine bağlıdır.
Cerrahi Olmayan Tedavi
Genellikle daha yüksek rüptür tekrar oranı ile ilişkilendirilen cerrahi olmayan tedavi, küçük rüptürler, daha az aktif hastalar ve ameliyat edilmelerini önleyen tıbbi durumları olanlar için tercih edilir. Cerrahi olmayan tedavi, hareketi kısıtlamak ve yırtık tendonun iyileşmesini sağlamak için alçı, yürüme botu veya destek kullanılmasını gerektirir.
Cerrahi Müdahale
Cerrahi müdahale önemli potansiyel faydalar sunar. Aşil tendonunun yeniden kopma olasılığını azaltmanın yanı sıra, ameliyat genellikle hastanın itme kuvvetini arttırır ve kas fonksiyonunu ve ayak bileğinin hareketini iyileştirir.
Rüptürü onarmak için çeşitli cerrahi teknikler mevcuttur. Cerrah, hastaya en uygun prosedürü seçecektir.
Ameliyattan sonra, ayak ve ayak bileği ilk etapta alçı veya yürüme botunda hareketsiz hale getirilir. Cerrah, hastanın ne zaman vücut ağırlığını kaldırmaya başlayabileceğini belirler.
Ameliyat sonrası kesinin iyileşmesindeki zorluklar, tendonun yeniden yırtılması veya sinir ağrıları gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
Fizik Tedavi
Aşil tendonu rüptürü (kopması) ister cerrahi ister cerrahi olmayan yöntemlerle tedavi edilsin, fizik tedavi iyileşme sürecinin önemli bir parçasıdır. Fizik tedavi, kasları güçlendiren ve ayak ve ayak bileği hareket açıklığını iyileştiren egzersizleri içerir.