Vücudumuzun tüm yükünü taşıdıktan halde ayaklarımıza kötü davrandığımız bir gerçek. Ucu sivri ayakkabılara sıkıştırdığımız parmaklanınız, topuk ağrısına yol açtığını bilsek de yağımızdan çıkarmadığımız babetlerimiz, alırken sadece şekline önem verip sertliğini görmezden geldiğimiz ayakkabılarımız. Yazı dizimiz hem yanlışlarımıza dikkat çekiyor hem de ideal olanın ahım çiziyor…
Ayak sağlığı konusunda yeterin­ce bilgi sahibi değiliz. Bu ne­denle sıklıkla bu konuyla ilgili sorunlardan yakınıyoruz. Oysa vücudumuzun tüm yükünü çe­ken ayaklarımız daha fazlasını hak edi­yor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Ayak ve Ayak Bileği Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Selim Muğrabi, günümüzde tüm sorunlar için yeni ve başarılı tedavi yolla­rı bulunduğunu söylüyor. Bu sayede, ço­cukluk döneminden başlayarak alınacak basit önlemlerle hastalıkların gelişimi durdurulup yavaşlatılabiliyor. Ayrıca yeni tedavi yöntemleriyle hastaların işe ve spora dönme süreleri kısaltılıp yaşam kalitelerinin artırılması sağlanıyor.
 
AYAK VE AYAK BİLEĞİ CERRAHLARI BUNLARLA UĞRAŞIR

  • Başparmak çıkıntısı (halluks valgus)
  • Ayak başparmak kireçlenmeleri (halluks rigidus)
  • Küçük parmaklarda şekilsel deformiteler (çekiç parmak ve birbiri üzerine binmiş parmaklar)
  • Ayakta sinir sıkışmaları (morton nörinoması, tarsal tünel sendromu)
  • Basma kusurları (düz tabanlık, içe basma, dışa basma, yüksek kavis)
  • Romatizmal hastalıklar sonrasında gelişmiş ayak eklem problemleri (kireçlenmeler)
  • Diyabet hastalarının ayak sorunları
  • Nasırlar
  • Ayak ve ayak bileği spor yaralanmaları (Tekrarlayan ayak bileği burkulmaları, stres kırıkları, aşil tendon yaralanmaları)
  • Ayak ve ayak bileği bölgesi kırıklan
  • Nörolojik rahatsızlıklarda ayak sorunları tedavisi (inme sonrasında ayak sorunları)
  • Erişkinlik dönemi düz tabanlık

AYAKLARIMIZIN BİZE YAPTIĞI…
Ayaktan kaynaklanan sorunlarda hastaların şikâyetleri 2 ana başlıkta toplanıyor. Bunların ayakla ilgili olanlar ve ayak dışı bölümlerde görülen (yansıyan) ağrılar olduğu belirtiliyor. Ayak bölgesi, bel ve dizle birlikte ortak bir yaylanma hareke­ti sağlayıp vücut ağırlığının tarafımızdan hissedilmemesine yarıyor. Ancak ayakta meydana gelen bir bozukluk, yaylan­ma mekanizmasında ciddi değişikliklere yol açıyor. Bu durumdaki kişilerde bel ve diz yoğun baskı altında kalıyor. Bu baskı diz ve belde yer alan sorunların tetiklen- i meşine ve ağrıya yol açıyor. Ayrıca ayak sorunlarının tümünde ayakkabı giyme güçlüğü, yürüme ile artan ağrı ya da şikâyetler olduğu görülüyor. Ayakkabı çıkarma isteği, başparmakta kızarıklık, sabah yataktan kalkma ağrısı da hastaların en sık dile getirdikleri şikâyetler arasında bulunuyor. Op. Dr. Selim Muğrabi, bu problemlerden dolayı hareketsiz kalmış hastalarda kilo artışı görüldüğünü söylüyor.
 
EN SIK YAPILAN YANLIŞLAR

  • Ayak numaralarımızdan büyük ya da küçük ayakkabı kullanma alışkanlığı
  • Ayak yapımıza uygun ayakkabı seçmemek
  • Çocuklara çok erken yaşlarda uygun olmayan ayakkabı giydirmek
  • Tırnakları daha iyi görünmesi amacıyla yanlış kesmek
  • Spora başlamadan önce ayak yapısının değerlendirilmesi ve uygun ayakkabı tercihi için hekime başvurmak
  • Spor öncesinde ısınma ve sonrasında ise soğuma kurallarına uymak.

 
SIK KARŞILAŞILAN 3 HASTALIK

  • Halkus valkus (başparmak çıkıntısı): Ayak başparmak ekleminin bozulması ile ortaya çıkan deformasyona verilen isimdir. Ciddi ayakkabı giyme güçlüğü ve ağrıya yol açar.
  • Düztabanlık: Ayak kavisinin yeteri kadar gelişmemesi nedeniyle ortaya çıkan tablodur. Erken yorulma, bel ve bacak ağrısı gibi sorunlarla tanımlanır.
  • Topuk Ağrısı: Halk arasında topuk dikeni olarak da bilinir. Sabah yataktan kalkma ağrısı en sık görülen bulgusudur.

 
40 YAŞTAN SONRA EN ÇOK BAŞPARMAK HAREKET KISITLILIKLARI
Çocukluk döneminde da­ha sık olarak, geli­şimsel sorunlar görülüyor. İçe basma, düz tabanlık, par­mak ucu yürüyüşü, çocukluk dönemi büyüme kıkırdağı so­runları en sık görülen çocuk­luk dönemi problemleri ara­sında yer alıyor. Başparmak çıkıntısı, topuk ağrısı, ayak bileği spor yaralanmaları, aşil tendon problemleri daha çok 20 – 40 yaş aralığında ortaya çıkıyor. 40 yaş ve üzerinde ise en çok başpar­mak hareket kısıtlılıkları, sonradan kazanılmış düz ta­banlık ve diyabete bağlı ayak sorunları görülüyor.
 
KADINLAR DAHA DERTLİ
Ayak sorunları kadınlarda daha sık görülüyor. Bunda kadınların giymiş oldukları yüksek topuklu ve ucu sivri ayakkabılar önemli rol oynuyor. Bu faktör tüm ayak problemlerinin oluşumu ya da tetiklenmesine davetiye çıkarıyor. Ayrıca aşırı kilo problemine Türk toplumunda kadınlarda daha fazla rastlan­ması da kadınların bu konuda daha fazla problem yaşamala­rına yol açıyor.
 
KADINLARDA EN ÇOK:
Topuklu ayakkabı kullanımına bağlı olarak…

  • Başparmak çıkıntısı
  • Ayakta sinir sıkışmaları
  • Topuk ağrısı gibi sorunlar görülüyor.

ERKEKLERDE EN ÇOK:

  • Uzun süre ayakta kalmaya bağlı yorulma
  • Bacak ve diz ağrısı gibi sorunlar ile karşılaşıyor

 
DOLGU TOPUK YA DA PLATFORM TERCİH EDİN
Op. Dr. Selim Muğrabi, topuklu ayakkabı giymekte ısrar eden kadınların görecekleri zararı azaltmak için seçimlerini dolgu topuk ya da platform ayakkabılardan yana kullanmalarını öneri­yor. Bu ayakkabılar daha iyi yaylanma sağ­ladıkları için oluşabilecek problemler en aza indirgenmiş oluyor. Ayrıca yüksek topuklu ayakkabıların giyildiği sürenin azaltılması (en fazla 2 saat) ve 2 çift ayakkabıyla dola­şıp ayakkabı değiştirmek de ayakkabı kay­naklı sorunları en aza indirmeye yarıyor.
 
DOĞRU AYAKKABI HANGİSİ
Ayakkabılarımızın ortalama 3-4 cm’lik yumuşak topuk desteği içermesi çok önemli görülüyor. Ayak parmaklarının ayakkabının ön bölümünde sıkışmasını engellemek amacı ile önlerimin yuvarlak ve niş olması öneriliyor. Ayakların gün so­nunda şişmesini  engellemek için bağcıklı olması tavsiye edilirken ayağın yük taşımasına katkıda bu­lunmak amacıyla iç yan desteği olan ve yumuşak malzemeden – yapılmış olan ürünlere dikkat çekiliyor.