Koşmak birçoğumuz için yaşam biçimi haline geldi. Sahilde ya da ormanda koşanlara rastlamak sıradanlaştı. Şehrin sokaklarında gruplar halinde koşanlar artık şaşırtmıyor. Peki sağlıklı yaşamın en kolay ve en ucuz yollarından olan koşmak ayak sağlığımızı nasıl etkiliyor?
Koşmak birçoğumuz için bir yaşam biçimi haline gelse de diz ve ayak sağlığını olumsuz yönde etkilediğini düşündükleri için yürümekle yeti­nip koşmaktan kaçınanlar da var. Fulya Ayak Sağ­lığı Merkezi Kurucusu, Ayak ve Ayak Bileği Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Selim Muğrabi, “Doğru ısınma ve soğuma egzersizleriyle sağlıklı yaşama sağlıkla koşmak mümkün” diyor. Koşmakla diz sağlığı ara­sındaki olumsuz ilişki doğru şey­ler yapıldığında ortadan kalkıyor. Çok uzun mesafe yürüyen birinin dizine kötü gelecek diye koşma­ması doğru bulunmuyor.
Koşmaya başlama fikri genellikle diyet amaçlı yürümeye başlamayla şekilleniyor. Zaman içinde yürüyüş yapan kişi belli bir seviyeye geliyor ve yürüyüşün kendisine yeterli gel­mediği ya da kalori atımına yeteri kadar etki etmediği düşüncesiyle koşmayı tercih ediyor. Op. Dr. Muğrabi koşu hak­kında bilinmesi gereken 5 şeyi şöyle sıralıyor:

KOŞU HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKEN 5 ŞEY

  • Dışarıda koşmakla, koşu bandında koşmak aynı şey değildir. Dışarıda koşulduğu zaman hava şartları ne olursa olsun oksijen alımının en tepede olduğu unutulmamalıdır.
  • Koşu bandında kişi tek ayağının üzerinde yük taşıma durumundadır. Oysa dışarıda koşulduğunda yük 2 ayağın üzerinde taşınır. Bu noktada amaç vücut ağırlığının eşit dağılımı ve bunu yaparken kişinin dizini ya da belini zorlamamasıdır.
  • Kişi koşuya başlarken teknik bilgilendirme almalı ve bir ortopedi uzmanına görünüp yaşına kilosuna ve ayak yapısına göre önerilerden yarar­lanmalıdır. Ayak yapısına göre ayakkabı seçimi ve vücut yapısına göre egzersiz programı tercihinde bulunulması çok önemlidir.
  • Hiçbir sağlık sorunu olmasa bile uzun süre koşmanın getirdiği stres kırığı, kaval kemiğinde ödem, bel ve diz kemiğinde problemlerin ortaya çıkması gibi sorunların ayakta yaylanmanın gereği kadar yapılamaması halinde ortaya çıktığı unutulmamalıdır.
  • 10 km’ye kadar olan koşularda sprint ayak­kabılar ile hızlı koşu ayakkabılarına, 10 km’nin üzerinde koşanlar için ise kalın süspansif ayakkabılara ihtiyaç vardır.

Hangi Mesafeye Hangi Tür Ayakkabı?

Koşuya başlandığı anda koşulacak süre giyilecek ayak­kabının da şeklini belirliyor. Yüksek bir alanda 10 km koşmak ve koşu hızınızı giderek artırmak isterseniz daha hafif ve esnek olan hızlı koşu ayakkabılarını tercih etmelisiniz. 20-40 km arası uzun mesafe koşu halinde daha ağır, daha esnek ve yaylanmaya daha uygun ayakkabılar tercih edilmeli. Uzun süreli koşuları tercih edenlerin kişiye özel tabanlık kullanmaları da gerekiyor.

Moda Kurbanı Olmayın 

Dr. Selim Muğrabi, ayakkabı seçerken dikkat edil­mesi gerekenleri şöyle sıralıyor:

  • İyi bir spor ayakkabısı edinin: Bir spor ayakkabısına çok para vermek pahalı gelse de sakatlandıktan sonra dok­tora vereceğiniz para ve zaman, ayakkabıya vereceğinizden çok daha fazla olabilir.
  • Uzmanlara danışın: Koşu ve yürüyüş için özel ayakkabı satan spor mağazalarından alışveriş yapın. Satıcılara danışın ve önerilerini uygulayın.
  • Ayak ölçülerinizi alın: Her aldığınız ayakkabının kalıbı farklı olduğu için yeni alacağınız bir ayakkabı öncesi ayak ölçü­lerinizi tekrar öğrenin.
  • Doğru numara ayak­kabı alın: Birçok kişi spor ayakkabısını günlük ayakkabılarından yarım numara daha büyük alır. Bu noktada ayakka­bının esnekliği ve ayaklarınızın rahatlığı çok önemlidir. Parmaklarınızla ayakkabının ucunun arasında biraz boşluk olma­sına özen gösterin. Ayakkabıyı almadan önce iyice test edin.
  • Devamlı kullandığınız ürünleri alın: Alışverişe gitti­ğinizde, uzun zamandır kullan­dığınız ayakkabı çeşidini, çorap ve diğer eşyalarınızı yanınıza alın. Bu tutum, alacağınız ayak­kabının size uygun olup olmadı­ğından emin olmanızı sağlar.
  • Rotasyonu sürdürün: Ayakkabılarınız her 500-800 km arasında yenilenmelidir. Ayak­kabı alış tarihlerinizi not alın.
  • Modacı olmayın: Sakat­lıklarınızı geçireceğini iddia eden sahte yapım ayakkabı fir­malarının ürünlerini almayın. Sizin için özel olan ayakka­bıyı bulmak için deneyebildi­ğiniz kadar ayakkabı deneyin. Fiyat veya popülerliğe göre ayakkabı almaktan kaçının.