Diyabet ile yaşayan insanlar, genellikle diyabetin iki komplikasyonundan dolayı ayak problemlerine yatkındır: sinir hasarı (nöropati) ve zayıf kan dolaşımı. Nöropati, ağrı ve rahatsızlık hissetme yeteneğinizi ortadan kaldırarak ayaklarınızda his kaybına neden olur, bu nedenle bir yaralanmayı veya tahrişi algılamayabilirsiniz. Ayaklarınızdaki zayıf kan dolaşımı, iyileşme yeteneğinizi azaltır, bu da küçük bir kesikte bile enfeksiyona direnç gösterilmesini zorlaştırır.

Diyabetli olmak çok çeşitli ayak rahatsızlıklarına yakalanma riskini arttırır. Ayrıca, diyabet ile birlikte ufak ayak problemleri ciddi komplikasyonlara dönüşebilir.

Diyabetle İlgili Ayak ve Bacak Rahatsızlıkları

• İyileşmeyen enfeksiyonlar ve ülserler (yaralar). Ülser ciltte kemiğe kadar gidebilen bir yaradır. Ayaklarda zayıf dolaşım ve nöropati nedeniyle, kesikler veya kabarcıklar kolayca enfekte olan ve iyileşmeyecek ülserlere dönüşebilir. Bu yaygın ve ciddi bir diyabet komplikasyonudur ve ayağınızı, bacağınızı ve hatta hayatınızı kaybetmenize neden olabilir.
• Boynuzlaşma ve nasırlaşmalar. Nöropati varsa, ayakkabınızın baskıya neden olup olmadığını ve nasır üretip üretmediğini söyleyemezsiniz. Boynuzlaşma ve nasırlar uygun şekilde tedavi edilmelidir, aksi halde ülserlere dönüşebilirler.
• Kuru, çatlamış cilt. Zayıf kan dolaşımı ve nöropati cildinizi kurutabilir. Bu zararsız görünebilir, ancak kuru cilt, yaraya dönüşebilecek ve enfeksiyona yol açabilecek çatlaklara neden olabilir.
• Tırnak hastalıkları. Tırnak batması (tırnağın yan tarafında cildin içine doğru kıvrılan) ve mantar enfeksiyonları, his kaybı nedeniyle fark edilmeyebilir. Düzgün tedavi edilmezse enfeksiyona neden olabilirler.
• İçe kıvrık ayak başparmağı ve bunyonlar. Kasları etkileyen sinir hasarı, kas zayıflığına ve ayaklarda tonüs kaybına neden olarak içe kıvrık ayak başparmakları ve bunyonlar ile sonuçlanabilir. Eğer tedavi edilmezse bu şekil bozuklukları ülserlere neden olabilir.
• Charcot ayağı. Bu karmaşık bir ayak şekil bozukluğudur. His kaybı ve ayağın yumuşak dokusunun tahrip olmasına neden olan tespit edilmemiş bir kırık kemiğin sonucu olarak gelişir. Nöropati nedeniyle, kırığın ağrısı gözden kaçar ve hasta kırık kemik üzerinde yürümeye devam eder ve daha da kötüleşir. Bu engelleyici komplikasyon o kadar şiddetlidir ki, ameliyat ve bazen ampütasyon gerekli olabilir.
• Zayıf kan akışı. Diyabette, dizin altındaki kan damarları genellikle daralır ve kan akışını kısıtlar. Bu, yaraların iyileşmesini önler ve doku ölümüne neden olabilir.

Ayak ve Ayak Bileği Cerrahınız Ne Yapabilir?

Ayak ve ayak bileği cerrahınız, yaraların iyileşmesine yardımcı olabilir ve ampütasyonu önleyebilir. Eklem rekonstrüksiyonu ve yara iyileştirme teknolojileri de dahil olmak üzere ayak ve bacakları kurtarmak için birçok yeni cerrahi teknik mevcuttur. Düzenli ayak muayeneleri yaptırmak ve bir şey fark ettiğinizde acil yardım istemek küçük sorunların kötüye gitmesini önleyebilir. Ayak ve ayak bileği cerrahınız, diyabetin komplikasyonlarını önlemek ve tedavi etmek için diğer sağlık hizmetleri sağlayıcıları ile birlikte çalışır.

Önceden Alabileceğiniz Önlemler

Komplikasyonları azaltmada hayati bir rol oynarsınız. Bu önerileri uygulayın ve herhangi bir sorun fark ederseniz ayak ve ayak bileği cerrahınıza başvurun:

• Ayaklarınızı günlük olarak kontrol edin. Görme duyunuz zayıfsa, başkasından sizin için yapmasını isteyin. Şunları kontrol edin:
  • Deri veya tırnak problemleri: Kesikler, sıyrıklar, kızarıklık, drenaj, şişme, kötü koku, döküntü, renk değişikliği, ayaklarda saç dökülmesi, yaralanmalar veya tırnak değişiklikleri (deforme olmuş, çizgili, sararmış veya renksiz, kalınlaşmış veya büyümeyen) arayın.
  • Kırılma belirtileri: Ayağınız şişmiş, kırmızı veya sıcaksa veya boyut, şekil veya yön değiştirmişse, derhal ayak ve ayak bileği cerrahınıza görünün.
  • Bacak ağrısını ihmal etmeyin. Geceleri hissedilen veya az miktarda aktivite ile gelen bacak ağrısı, tıkalı bir arteriniz olduğu anlamına gelebilir. Derhal yardım alın.
  • Tırnak kesimi. Herhangi bir tırnak probleminiz, sert tırnaklarınız veya ayaklarınızda his kaybı varsa, ayak tırnaklarınız düzgün şekilde kesilmelidir.
  • “Banyoda cerrahi işlem” yapmayın. Hiçbir zaman nasırlarınızı kendiniz kesmeye çalışmayın ve tezgâh üstü satılan ilaçlı pedleri kullanmayın.
  • Yerde keskin nesneler bulundurmayın. Yerde iğneler, insülin şırıngaları veya diğer keskin nesnelerin bulunmadığından emin olun.
  • Yalınayak gezmeyin. İç ve dış mekanlarda ayakkabı giyin.
  • Ayakkabılarınızı ve çoraplarınızı kontrol edin. Ayakkabılarınızı giymeden önce içini silkeleyin. Çoraplarınızın toplanmadığından emin olun.
  • Dolaşımınızı ve hissetme duyunuzu test ettirin. Ayak ve ayak bileği cerrahınız, herhangi bir his veya dolaşım kaybınız olup olmadığını görmek için testler yapacaktır.

Ampütasyon Ne Zaman Gereklidir?

Koruyucu bakım ve enfeksiyon ve komplikasyonların hızlı tedavisi ile bile, enfekte olmuş dokuları çıkarmak, uzuvları kurtarmak ve hatta bir hayatı kurtarmak için ampütasyonun gerekli olduğu durumlar vardır.