Hangi ayak yapısındaki çocuklar hangi spor türüne yönlendirilmeli? Çocuklara 18 aylık oluncaya kadar neden ayakkabı giydirilmemeli ve kişiye özel tabanlıklar hangi sorunların aşılmasında etkili? HT Sağlık’ta Ceyda Erenoğlu, konuğu Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Selim Muğrabi ile Ayak Sağlığı konusunu masaya yatırıyor.
 

A’dan Z’ye Ayak Sağlığınız
Ceyda Erenoğlu

İnsanın hayatını büyük ölçü­de etkileyen yürüme bozukluk­ları ve ayak anatomisine bağlı sorunlar çok küçük yaşlarda hatta doğuştan olabiliyor. Or­topedi ve Travmatoloji Uzmanı Ayak ve Ayak Bileği Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Selim Muğrabi, ayaktan kaynaklı sıkıntıların ve özellikle yürüyememe proble­minin en sık düztabanlık veya yüksek kavis sorunları nede­niyle ortaya çıktığını söylüyor. Sporcularda stres kırığı gibi özel durumlar da yürüme güçlüğüne yol açabiliyor.
Ayak iç kavisini destekleyen kasın iyi çalışma­ması sonucu ortaya çıkan bir so­run olan düztabanlıkta bu kasın çalışma bozukluğu doğuştan olabildiği gibi romatizmal hasta­lık, diyabet ya da travma sonra­sında da oluşabiliyor. Tedavisinde şikâyetleri ortadan kaldırmak üzere yapılan kişiye özel tabanlıklar ya da cerrahi teknikler uygulanıyor. Hangi hastaya hangi tedavi­nin uygun olduğuna ise kişiye özel muayene sonrasında karar verili­yor.
Ayak başparmak tarak kemiği bi­leşkesinde eklemde oluşan deformiteye, “halluks valgus” adı veriliyor. Bu hastalıkta ana etkenin hastanın bas­ma kusuru olduğu belirtiliyor. Ayrıca çok yüksek topuklu ya da önleri çok sivri ayakkabılar da problemin ortaya çıkışını tetikliyor. Çocukluk dönemin­de ortaya çıkan tablolarda ise soru­nun genetik olduğu belirtiliyor.
Başparmak çıkıntısında hastalığın temel tedavisi cerrahi olarak gerçekleşiyor. Kişiye özel tabanlık, parmak arası silikon aparatlar, gece atelleri şikayetleri gidermeye yönelik olup tedavi edici özellikleri bulunmuyor. Hastalar da cerrahi tedavide, ayağın basma bozukluğu ve gelişmiş deformitenin beraber düzeltilmesi, ameliyat sonuçlarını başarısında en önemli etken olarak görülüyor. Hastalar bu cerrahiden yaklaşık 3 ay sonra normal yaşantılarına geri dönebiliyor.
 
 

Ayağın Farklı Bölgelerindeki Ağrıların Anlamı Nedir?

Ayakta meydana ge­len ağrıyı oluştuğu böl­geye göre değerlendir­mek gereki­yor.

  •  Hastaların başparmak­larının etra­fında ve ge­nellikle kıza­rıklığın eşlik ettiği durumlarda halluks valgus (baş­parmak çı­kıntısı) ağrı­sından şüphelenilmesi gerekir.
  • Yine başparmaklarda ağrı ile beraber hareket kısıtlılığı söz konusu ise hastalarda halluks rigidus (başparmak kireçlenmesi) olabileceği düşünülmelidir.
  •  3. ve 4. Parmaklarda ayakkabı çı­karma isteği uyandıran uyuşma ben­zeri ağrılarda morton nörinoması (ayakta sinir sıkışması) olabilir.
  •  Hastalarda ayağın arka bölümünde sa­bah yataktan kalkma sıra­sında oluşan ve birkaç adımda geçen ağrı topuk di­keni ve aşil tendinitini dü­şündürür.
  • Yürümeyle oluşan ve aya­ğın orta bölümü ağrıların sebebi düztabanlık olabilir.
  • Spor yapan 8-12 yaş arası çocuklarda topuk etrafı ağrı­larında büyüme kıkırdağı sorunları olabilir.