Başparmak çıkıntısı (bir diğer adıyla bunyon ya da halluks valgus), ayak başparmağında ve biraz üzerinde kızarıklık ve şişkinlik ile ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Ayak başparmağında şekil bozukluğuna neden olmaktadır. Tarak kemiğinin içe; üzerinde bulunan parmak kemiğinin dışa doğru dönmesiyle meydana gelen üçgen biçimli yapı dışarıdan bakıldığında kızarıklık ve şişkinlik olarak görülmektedir. Hastalık, şiddetli ağrı, ayakkabı giyememe, yere basmada ve dolayısıyla yürümede güçlük, ikinci parmağın birinci parmağın üzerine gelmesi gibi belirtilerle kendini gösterir.
Dar ve sivri burunlu, yüksek topuklu ayakkabılar hastalığın ortaya çıkmasında önemli role sahiptir. Bunların yanı sıra; içe basma ve benzeri basma bozuklukları, sonradan görülen düz tabanlık, doğumsal anomaliler gibi pek çok durum başparmak çıkıntısına neden olabilen diğer sebepler arasındadır. Başparmak çıkıntısının kadınlarda görülme oranı erkeklere göre çok daha fazladır. Ailesinde başparmak çıkıntısı bulunan hastaların, hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Çünkü başparmak çıkıntısının bir diğer sebebi de genetik yatkınlıktır.
Başparmak çevresinde kızarıklık ve şişkinlik, parmakta şekil bozukluğu, ağrı, yere basma güçlüğü gibi belirtiler ortaya çıktığında vakit kaybedilmeden bir uzmana başvurulması gerekmektedir. Başparmak çıkıntısı genellikle cerrahi yöntemlerle tedavi edilmektedir. Hastaların yaşı, ayakkabı tercihleri, günlük aktiviteleri, çalışma tempoları, genel sağlık durumları gibi pek çok konu tedavinin şekillenmesinde rol oynamaktadır. Cerrahi yöntemin öncelikli olarak önerilmesine karşın ileri düzeyde olmayan vakalarda tabanlıkların kullanımı, ayakkabı tercihlerinin değiştirilmesi, parmak arası yastıklarının kullanımı gibi yöntemlere başvurulabilir. Bu gibi yöntemlerin kullanımıyla şikayetlerin azalması söz konusu olabilir. Ancak cerrahi olmayan yöntemlerle tam bir iyileşme sağlanması mümkün değildir.
Bunyonların alınması, eklemlerin uyumlu hale getirilmesi, kemiklerin eski biçimini almasının sağlanması cerrahi müdahale ile sağlanabilmektedir. Çoğu zaman bunyonların alınması yeterli gelmediği için kemiklere eski biçiminin kazandırılması önemli bir adımdır. Bu biçim değişikliği, osteotomi yöntemiyle gerçekleştirilmektedir. Cerrahi tedavinin ardından hastalar yaklaşık 6 haftalık süreci hareketsiz olarak geçirirler. 6 haftanın ardından hastalar günlük yaşantılarına devam edebilmektedir. Bu dönemde ortopedik ayakkabıların kullanımı tavsiye edilmektedir. 12 haftalık sürenin ardından ise genellikle tamamen iyileşme gözlenir. İyileşme tamamen sağlansa bile, ayakkabı seçimi, ağır sporların yapılması gibi başparmak çıkıntısının yeniden ortaya çıkmasına sebep olabilecek konularda dikkatli olunması gerekmektedir.
Pingback: Tırnak Batması ve Tedavisi | Ayak Cerrahisi