Latince adıyla Pes Ekinovarus, ayakta meydana gelen şekil bozuklukları arasında yer alan, çarpık ayak rahatsızlığıdır. Ayak sırtının öne doğru eğildiği, parmakların içe baktığı ve bileğin düz bir şekil alamadığı ayak çarpıklığında, topukta ve ayak tabanında da çizgiler görülür.

Çarpık Ayak Ne Zaman Anlaşılır?

Tabanda ve topukta oluşan çizgiler, rahatsızlığın şiddetine bağlı olarak değişkenlik gösterirler. Çarpık ayak hastalığında ayak normalden daha küçüktür. Bin kişiden 1 ya da 2’sinde görülebilen çarpık ayak, bebek daha doğmadan da tespit edilbilir. 16. haftadan itibaren ultrason sayesinde görülebilen hastalıkta, deforme olmuş ayaklar söz konusudur. Ancak tedavi, çocuk doğduktan sonra yapılır.

Ayak Çarpıklığı Neden Meydana Gelir?

Kas ve sinir hastalıkları, çarpık ayak hastalığının meydana gelmesinin en önemli nedenidir. Cücelik gibi farklı sendromlar neticesinde de oluşabilen rahatsızlık, kimi zaman da kalça displazisi ile birlikte görülür.

Ne Zaman Tedavi Edilmelidir?

Ayağın altında, iç ve arka kısımlarında bulunan kirişlerin ve bağların kısalması sonucu oluşan çarpık ayak hastalığı, tespit edilir edilmez tedavisi yapılabilen bir hastalıktır. Pediatrik ortopedist tarafından muayene edilen bebek, şikayetlerin ve deformasyonun ilerlememesi için hemen tedaviye alınır. Eğer tedavi erken yapılmazsa şekil bozukluğu çoğalır, kaslar güçsüzleşir, çeşitli sakatlıklar meydana gelebilir.

Ayak Çarpıklığında Tedavi Yöntemi

Dr. Ignacio Ponseti tarafından 1950’lerde uygulanan çarpık ayak ameliyatı, ponseti yöntemi olarak adlandırılmıştır. Bebek ayağının anatomisine ilişkin kapsamlı inceleme ve araştırmalar yapan Doktor Ponseti, alçılama yönteminden daha etkili olan ameliyat yöntemini geliştirmiş ve tedavi edilmeyen çarpık ayak vakalarının yetişkinlik döneminde daha büyük sorunlara yol açtığını saptamıştır. Ponseti yönteminde, ayak kemikleri manipüle edilerek ayağın düzelmesi sağlanır. Bu sebeple yeni doğan bebeklerin kemik gelişimleri tam tamamlanmadığı için kemiklere güç uygulamak kolay olur ve ayaklar olması gereken görüntüye rahatlıkla kavuşur. Ufak germe işlemleri ile kısalmış olan dokular, bağ ve kapsüller esnetilir, ayak düzelince de düzelmiş hali alçıya alınarak korunur. Kısalan bağ ve dokulara uygulanan esnetme hareketleri neticesinde, dokular zamanla açılırlar. Tedavi belirli aralıklarla uygulanır ve toplamda 5 ile 9 kere ayak alçıya alınır. Eğer 9 hafta sonunda istenen sonuç elde edilemediyse genel anestezi uygulanarak küçük bir ameliyat uygulanır ve aşil tendonu kesilir.

Ameliyat Yöntemi ve Ameliyat Süreci

Aşil tendonunun kesildiği ameliyat sonrasında uygulanan 3 haftalık alçı, aşil tendonunun yeniden oluşmasını tetikler. Alçı çıktıktan sonra da özel bot tedavisine geçilir. 3 ay boyunca 24 saat kullanılması gereken cihazın kullanımı oldukça önemlidir. Ortopedik bot şeklindeki cihaz, ayağa belirli açılar vererek düzelmesini sağlar. Çocuk öğlen uyurken de olmak üzere 4 yaşına gelene kadar kullanması gerekir. Cihaz kullanılmadığı taktirde tedavi başarısız olur, ayak tekrar bozulmaya başlar. Çarpık ayak tedavisi sabır ve özveri isteyen, ertelenmemesi gereken bir tedavidir. %95 başarı oranına sahip olan tedavi yöntemi, ileriki yaşta bebeğin normal bir ayağa kavuşmasını, ağrı ve yürüme bozukluğu gibi sorunlar yaşamamasını sağlar. Günümüzde teknoloji ve tıp biliminde yaşanan gelişmeler, çarpık ayak ve benzeri ayak problemlerinin çözümünde etkin alternatifler sunmaktadır.